Nepoštovanje pravila i neadekvatni iznosi u finansiranju izborne kampanje iz lokalnih budžeta
Transparentnost Srbija prati i ove godine finansiranje izborne kampanje. Zakon o finansiranju političkih aktivnosti predviđa da se učesnici na izborima i stranke koje imaju odbornike finansiraju iz budžeta lokalnih samouprava.
Istraživanje koje je TS sprovela na uzorku od 25 gradova i opština (po jedna iz svakog okruga) je pokazalo da je tek 4% lokalnih samouprava poštovalo zakonska pravila, tako što su jasno prikazali koliko se izdvaja za kampanju, koliko za finansiranje redovnog rada i odredili iznose u skladu sa zakonskim kriterijumima. Gotovo polovina gradova i opština nije imala jasno istaknut budžet na svom sajtu, što je otežalo istraživanje. Transparentnost – Srbija ukazuje da su ovi propusti posledica činjenice da poštovanje zakonskih normi o visini izdvajanja ne kontroliše ni jedan državni organ prilikom usvajanja budžeta.
Drugi veliki problem koji smo utvrdili ovim istraživanjem jeste neadekvatan iznos za finansiranje izborne kampanje. Tako će, u proseku, podnosioci izbornih lista u posmatranim gradovima i opštinamadobiti za finansiranje kampanje unapred oko 10.000 dinara. U manjim opštinama taj iznos je i ispod 2 hiljade dinara, a ni u gradovima od 100 hiljada stanovnika ne prelazi iznos od koga se može platiti zakup jednog bilborda. I ovaj put je izvesno i pre podnošenja finansijskih izveštaja da će najveći deo troškova kampanje biti vezan za televizijske stanice sa nacionalnom frekvencijom i da će pretežno biti plaćen novcem koje stranke i koalicije dobijaju iz budžeta za parlamentarne izbore. Međutim, očigledno je da su izdvajanja iz lokalnih budžeta neadekvatna. Usled toga, u nepovoljnom položaju se nalaze male regionalne stranke kao i lokalne grupe građana, jer njihovi konkurenti ulaze u izbornu trku sa nesrazmerno većim budžetskim dotacijama.
Ciljevi budžetskog finansiranja partija nisu postavljeni jasno i logično, na šta smo ukazivali i 2011, kada je Zakon pisan, i 2014, kada je izmenjen. Transparentnost – Srbija zato smatra pri izmenama zakona treba jasno definisati koja je svrha izdvajanja ovog novca građana (npr. minimalni troškovi predstavljanja biračima). Tek kada se zna svrha, može se odrediti visina ovih budžetskih izdvajanja i način raspodele.
